جنگل

جنگل 

جنگل ناحیه نسبتا ممتد پوشیده از درخت است. از نظر علمی جنگل معنای وسیعتری از مجموعه درختان دارد, چنانچه موضوع یک جامعه گیاهی واقعی است که در أن هر یک از اعضا برای فضا, نور و غذا می جنگد و به طرق گوناگون بر همسایگانشان اثر می گذارند. در مرکز این جامعه هم گیاهان انگلی وجود دارد هم بوته, علف, خزه و دیگر گیاهان. جنگلهای بکر أرامش نیروهای طبیعی را نمایش می دهند: این طبیعت متعادل است. در درون أن درختان در هر سن و اندازه ای کم و بیش مختلط با هم زندگی می کنند.

شبیه هر موجود مستقل, درخت نیز رشد می کند, تولید مثل می نمایدو می میرد تا برای دیگران جا باز کند. رشد سالانه درست همان کاهش بر اثر فساد است. رهایی  از اثرات ویرانگر عناصر برای جنگل کمی سخت است .گاهی توفان بر انبوه درختان اثر می گذارد, گاهی أتش ناشی از أذرخش گوشه ای از أن را نابود می کندو سرانجام حشرات که به میزبانان خود حمله می کنند. طبیعت چنین خرابیهایی را أباد وبا موجودات تازه جایگزین می کند, که اگرچه گاهی ترکیب متفاوت دارد ولی سرانجام شخصیت و فرم نامنظم پیشینیان را حفظ می کند.

همراه با انسان عامل ویرانگر دیگری به جنگل پا نهاد. راههای بهره برداری او در جاهای تازه کشف شده وحشیانه اند, زیرا وی به دنبال رفع نبازهای فوری خود بدون توجه به حفظ جنگل است. او بارها در ایجاد أتش مقصر است که به نظر می رسد کمی وی را نگران می سازد. در هر حال , اگر دانه هایی مانده باشند, رویش دوباره انجام می گیرد و گسترش أن در اثر أتش أشفته نمی شود. به هرحال أتش اغلب موجب ادامه ویرانی أنها می گردد.

در مناطق مرطوب ,درختان در توده های انبوه رشد می کنند که حتی خورشید نمی تواند نفوذ کند .در مناطق نیمه خشک ,رویش گیاهان پراکنده تراست, بطوریکه در بسیاری از موارد تاج درختان به هم برخورد نمی کنند.

انواع جنگل 

1)جنگلهای استوایی: یا جنگلهای بکر که همیشه سبزند و درختان اغلب تا ارتفاع 40 یا 50 متری رشد می کنند که در میان أن ها پیچکها و انگلها به وفور یافت میشوند.

2)جنگلهای موسمی: بومی  جنوب شرقی أسیا گیاهان کلفت ولی متناوب که هنگام فصل خشک , رشد متوقف می شود و برگها می ریزند.

3)جنگلهای تابستانی: بومی أب و هوای معتدل است. اگر تنها شامل یک نوع باشد ‍،معمولا ْ به همان نام شناخته میشود ، مثلاْ جنگل کاج، بلوط و...  برگها در زمستان می ریزند.

4)جنگلهای رشد نکرده (پست):در مناطق پایینی  در کشور های گرمسیر یافت می شوند .در این نوع بوته ها و بوته های گرمسیری با ریشه های ژرف و برگهای چرم مانند درخت طاووسی و أویشن وجود دارند. این جنگلها به نام جنگلهای پست مشهورند که کم و بیش از بوته های پست وکم رشد و لایه ای از گیاه خاک (دارای مواد آلی ) که برای حفاظت از زمین حیاتی است و از فرسایش جلوگیری می کند، پوشیده شده است.

رطوبت  و شرایط دمای جو اهمیت فراوانی در حیات جنگل دارند. فقدان رطوبت باعث ایجاد لایه های پهن و توخالی درونی در همه قاره ها میشود، در حالیکه دمای کم از رشد أن در عرض و ارتفاع می گردد. نواحی بسیار مرطوب پوشش جنگلی تقریباْ پیوسته دارند: جاهای خالی از پوشش به علت زمین نامناسب یا عوامل مخرب مانند أتش ،باد یا حشرات می باشند.

شرایط أب و هوایی گوناگون و مناطق مختلف  گونه های درختی متفاوت از نظر اندازه ،چوب ،شکل ،نوع ،مقدار و محصولات می شود. جاییکه رطوبت و دما مطلوب باشد ،تنوع گونه ها بیشتر است و بالعکس ،در کوهها و ارتفاعات بلند گونه های کمتری وجود دارد .جنگلهای سوزنی در آب و هوای سرد و نیمه خشک گونه غالب هستند .در استوا و جا های  مرطوب شمار گونه ها بیشتر و کاجیها کمتر میشوند یا به کلی نا پدید می گردند. در مناطق وسیع و معتدل، جنگلها از انواع درختان و کاجیها تشکیل شده اند، که بسته به شرایط محلی یکی از گونه ها غالب است .در مناطق حاره ،و هر جا که بارش زیاد باشد، گونه های ستبر و پربرگ به وفور گسترش می یابند.

جنگلها خدمات بی شماری به بشر بطور مستقیم یا غیر مستقیم عرضه می کنند . بطور مستقیم ،آنها بوسیله مواد خام پایه خود حیات را گسترش می دهند :میوه ،چوب ، زغال ،سلولز ،الکل، رزین،  اسانس ، تانن ، مواد رنگی، نشاسته ، موم، چوب و....

بطور غیر مستقیم، آنها به عنوان تنظیم کننده ها ی حیاتی پنبه شرایط آب و هو ا یی  لازم برای کشاورزی و حتی سلامت زیستی و فیزیولوژیک  بشر خدمت می کنند. شایان ذکر درختان ، از طریق روزنهای خود مقادیر زیادی آب را که از اعماق زمین استخراج کرده اند، آزاد می کنند .یک درخت متوسط در تابستان روزی 200 تا 300 لیتر آب را میتواند تبخیر کند، تقریباْ یک هکتار جنگل می تواند روزانه 20 تا 30 متر مکعب آب فراهم کند. این واقعیتها تاثیر درخت را بر باران و آب و هوای یک منطقه شرح می دهد.

دسته بندی جنگلها 

از نزدیک 40 میلیون کیلومتر مربع از جنگلهای زمین (3/1 وسعت خشکیها و2 برابر زمینهای زیر کشت)، تنها %62 آن استفاده میشود، که تولید سالانه آن حدود 2500 میلیون متر مکعب می باشد. دسته بندی 4 میلیارد هکتار از جنگلهای اساسی چنین است:

1): جنگل بکر:                           2 میلیارد هکتار          

2)جنگل در حال بهره برداری :   1.4 میلیارد هکتار

3)جنگل نواحی پست:              600 میلیون هکتار

تصور میشود تنها از %25 جنگلهای بهره برداری شده  بطور شایسته استفاده می شود.چوب موجود در بازار از سه نوع اصلی جنگل  فراهم میشود. جنگلهای  سوزنی ،که چوب نرم سراسر جهان را فراهم  می کند ،د ر  سراسر قطب شمال و نواحی اطراف آن در نیمکره شمالی پراکنده شده اند و نیز در عرضهای جغرافیایی پایینتر در شرق آفریقا، جنوب شرق ایالات متحده  و آمریکای مرکزی یافت می شوند. جنکلها ی  برگ ریز مناطق معتدل نیز در جهت شمال تا  نواحی جنگلی سوزنی برگها را اشغال کرده اند . جنگل های برگ ریز مناطق معتدل نیمکره جنوبی در کشورهایی  چون شیلی ، نیوزیلند، استرالیا  که جنگلهای اکالیپتوس غالبند ،یافت میشوند . اکثر درختان برگ ریز حاره بومی آمریکایی جنوبی ،آفریقا و جنوب شرق آسیا که پربارانند،

می باشند.

پتانسیل تولیدی این جنگلهای بهره برداری شده چنین است:

1)جنگلهای سوزنی:              %45

2)جنگلهای برگ ریز معتدل:  %17

3) جنگلهای برگ ریز حاره:    %38